In het verleden hebben we in Limburg vaker hoogwater gehad. De bekendste jaren met hoogwater zijn 1993, 1995 en natuurlijk half juli dit jaar. Na de hoge waterstanden in de jaren ’90 zijn er veel maatregelen getroffen om wateroverlast te voorkomen door de rivieren meer ruimte te geven, zoals het Grensmaasproject. De gevolgen voor de mensen in de gebieden langs de Maas zijn hierdoor kleiner geworden. Toch heeft het recente hoogwater voor overlast gezorgd voor mensen, dieren en de natuur. Wat zijn hiervan de gevolgen voor onze gebieden?

Natuur herstelt zich weer

Gelukkig herstelt de natuur zich weer vanzelf. De natuur langs de rivieren is gewend te leven met hoogwater en hoge stroomsnelheden, ze zijn daarop aangepast. Dat betekent dat de planten en dieren die in een gebied horen er ook weer terugkeren, nadat het hoogwater is gezakt. Zo verwachten we dat veel planten weer gewoon dit najaar zullen bloeien. Daarnaast keren de dieren ook weer terug naar de oevers. We kunnen niet aangeven hoeveel dieren het niet gered hebben. Wel is het zo dat ook kleine dieren die niet kunnen zwemmen weer snel te vinden zijn in het gebied. Wat dit hoogwater wel bijzonder maakt, is dat het normaal gesproken in het winterseizoen voorkomt, hierdoor zijn de gevolgen voor de natuur wat moeilijker te voorspellen.

Gevolgen natuur op langere termijn

De gevolgen voor de oevers van de rivieren zijn nu nog niet te bepalen. We weten uit het verleden dat door het hoogwater zaden worden meegevoerd. Deze zaden kunnen een plek vinden langs de oevers en zorgen voor nieuwe plantengroei. Vervolgens bieden de door het hoogwater ontstane kale oeverwanden weer ruimte aan bijvoorbeeld de oeverzwaluw of wilde bijen om zich daarin te nestelen. Het kan ook zo zijn dat er zaden of wortelkluiten zijn  meegevoerd van bijvoorbeeld woekerplanten die we liever niet willen hebben. Dat kan bijvoorbeeld de Japanse duizendknoop zijn. Wij monitoren dit goed en als we aangespoelde kluiten zien verwijderen we ze. Maar, eigenlijk kunnen we pas over een jaar een goede inventarisatie maken van wat het effect precies is.

Opruimen, onderzoeken en repareren

We zijn nu nog bezig met andere partners, zoals Natuurmonumenten, het Waterschap en Rijkswaterstaat om de wateren en de oevers te ontdoen van rommel en plastic. Wil jij je ons  helpen om de natuur weer schoon te krijgen? Meld je dan aan voor de Maas Cleanup Day op zaterdag 18 september. Dan zien we elkaar daar! Na deze opruimacties wordt er verder geïnventariseerd wat er nog nodig is om de natuur weer zijn gang te laten gaan. Dat kan betekenen dat er bodemonderzoek wordt gedaan en wordt gekeken welke stoffen het hoogwater heeft meegevoerd. Op basis van de uitkomsten worden verdere acties gepland. Wij zijn nog druk bezig met het repareren van rasters en hekken die kapot zijn gegaan en ook onze wandelroutes worden nagelopen. Het kan zijn dat paaltjes zijn omgevallen of meegevoerd. Deze reparatiewerkzaamheden gaan nog wel even duren. Al het vee dat in onze gebieden stond en tijdelijk naar hoger gelegen gebieden was gebracht, is inmiddels weer terug op hun oude plek.